30 stycznia 2023
Próchnica zębów to choroba bakteryjna, która jest efektem zaniedbania higieny jamy ustnej, a także wynikiem niewłaściwej diety. Szczególnie narażone na próchnicę są osoby, u których płyta nazębna narasta w szybkim tempie, posiadają aparat ortodontyczny lub spożywają słodkie produkty. Czym jest próchnica zębów? Jak przebiega leczenie próchnicy zębów?
Co to jest próchnica zębów?
Próchnica jest chorobą bakteryjną, którą wywołuje niewystarczająca higiena jamy ustnej. Częściej występuje u osób regularnie spożywających cukier, ponieważ stanowi on substrat dla bakterii próchnicowych, rozwijających się w płytce nazębnej. Kwasy, które produkują te bakterie, powodują odwapnienie szkliwa i zapoczątkowują próchnicę, która następnie prowadzi do powstawania ubytków.
Kwasy powstające w wyniku metabolizmu węglowodanów neutralizowane są po około 30 minutach przez ślinę. W tym czasie dochodzi do remineralizacji szkliwa uwalnianym z niej wapniem oraz fosforem. Aby proces ten mógł zachodzić prawidłowo, pH jamy ustnej na poziomie powyżej 5,5 powinno utrzymywać się przez dłuższy czas.
Podjadanie między posiłkami, a w szczególności spożywanie słodkich produktów, pH jest zbyt kwaśne w jamie ustnej, co uniemożliwia proces naprawy szkliwa. W efekcie remineralizacja zostaje zahamowana, a z nieorganicznej części zębów zostają wypłukiwane cenne pierwiastki jak fosfor, potas i wapń, przez co dochodzi do demineralizacji szkliwa.
Objawy próchnicy
Próchnica płytki nazębnej prowadzi do rozpadu tkanek twardych zęba. Pierwszym objawem próchnicy zębów są ich przebarwienia, które przyjmują postać białych lub brązowych plamek. Z czasem stają się one coraz większe, tworząc ubytki próchnicowe i w ostateczności docierając do miazgi zęba. W początkowej fazie próchnica jest bezbolesna. Ból zęba pojawia się w momencie, gdy bakterie przedostaną się przez płytkę nazębną i dotrą do miazgi, wywołując nadwrażliwość głębszych tkanek.
Kolejne etapy próchnicy zębów w jamie ustnej
Właściwa higiena jamy ustnej polega na szczotkowaniu zębów oraz płukania jamy ustnej dedykowanymi produktami do tego celu. Co istotne, w pierwszych etapach powstawania próchnicy można jej nie zauważyć. Rozwija się ona etapami, a nieleczona próchnica może wywołać powikłania w postaci ropnia zęba i dalszym postępem infekcji, nawet do kości szczęki. Etapu rozwoju obejmują:
- białe lub brązowe plamki na uzębieniu,
- demineralizacja szkliwa,
- rozpad zębiny,
- zajęcie miazgi zębowej,
- powstanie ropnia,
- utrata zęba.
Co powoduje próchnicę zębów?
W profilaktyce próchnicy bardzo ważne są dwa czynniki — odpowiednia higiena jamy ustnej oraz ograniczenie spożycia cukrów i posiłków, które oblepiają zęby. Wśród produktów mających największy wpływ na rozwój próchnicy wymienić można:
- chipsy i chrupki,
- karmel,
- klejące słodycze,
- słodkie napoje,
- słodycze,
- suszone owoce,
- ciastka,
- białe pieczywo,
- dżemy.
Leczenie próchnicy i higiena jamy ustnej
W jaki sposób leczyć próchnicę? W początkowej fazie wystarczy zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej. W tym przypadku sprawdzi się pasta do zębów z fluorem oraz wykluczenie cukrów z diety. Odpowiedni produkt z fluorem powinien dobrać stomatolog.
Kiedy jednak dojdzie do tego, że płytka nazębna zostanie uszkodzona i zacznie pojawiać się ubytek próchnicowy, najczęściej niezbędne będzie założenie plomby. W czwartym stadium, gdy dojdzie do zajęcia miazgi zęba, stosuje się leczenie kanałowe. Przy bardziej zaawansowanej próchnicy stomatolog usuwa zęba.
Aby zachować zdrowe zęby, warto regularnie pojawiać się gabinecie stomatologicznym, ponieważ nie wszystkie zmiany próchnicowe są widoczne gołym okiem. Należy także odpowiednio zadbać o jamę ustną i regularnie myć zęby pastą z fluorem. Profilaktyka próchnicy to rozwiązanie, które może uchronić nawet przed koniecznością usunięcia zęba.
