5 grudnia 2023
Afty, a dokładniej aftowe zapalenie jamy ustnej to przypadłość, która potrafi bardzo utrudnić codzienne czynności takie jak jedzenie czy mówienie.
Jak rozpoznać afty? Jakie są ich przyczyny i leczenie? Czy afty są zaraźliwe? O tym wszystkim w dzisiejszym artykule.
Czym są afty w jamie ustnej?
Aftami nazywamy charakterystyczne, bolesne zmiany w jamie ustnej o charakterze owrzodzeń lub nadżerek. Występują one pojedynczo lub tworzą większe skupiska. Pojawiają się na podniebieniu miękkim, śluzówce policzków i warg, w miejscu połączeniu policzka z dziąsłem, na języku i pod językiem, a także przy gardle.
Z reguły afty to niewielkie owrzodzenia, jednak w niektórych przypadkach mogą mieć nawet kilka centymetrów średnicy. Małe afty (inaczej afty Mikulicza) to zmiany o średnicy ok. 3-5 mm. Jest to najczęściej występujący rodzaj aft. Afty duże (zwane aftami Suttona) to zmiany przekraczające 10 mm. Goją się dłużej i mogą pozostawiać po sobie blizny.
Przyczyny powstawania aft
Przyczyny pojawiania się aft mogą być różne. Należy pamiętać, że nie są to zmiany wywołane wirusami, dlatego nie można się nimi zarazić.
Pojawiające się w jamie ustnej i nawracające afty mogą być spowodowane:
- niedoborem witamin i mikroelementów (zwłaszcza witaminy B12)
- podrażnieniami jamy ustnej wywołanymi urazami mechanicznymi (np. przez zbyt intensywne szczotkowanie)
- schorzeniami takimi jak anemia lub celiakia
- niewłaściwą lub niedostateczną higieną jamy ustnej
- obniżeniem ogólnej odporności organizmu
- przewlekłym stresem
- czynnikami genetycznymi
Afty – objawy
Afty to bolesne owrzodzenia, które niestety lubią nawracać. Można je rozpoznać po rumieniu oraz nieregularnym kształcie. Najczęściej afty są także pokryte białym nalotem, dlatego łatwo pomylić je z pleśniawkami.
Aftom mogą towarzyszyć także takie dolegliwości, jak powiększenie węzłów chłonnych.
Jak leczyć afty w jamie ustnej?
Przy aftowym owrzodzeniu w jamie ustnej stosuje się przede wszystkim leczenie miejscowe z wykorzystaniem substancji o działaniu antyseptycznym i przeciwzapalnym. Pomocne jest także płukanie jamy ustnej preparatami ze środkami ułatwiającymi gojenie się ran. Lecząc stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej w szczególnie wrażliwej okolicy gardła, warto także stosować produkty w sprayu, które ułatwią aplikację.
Pacjenci często pytają nas, czy istnieją domowe sposoby na afty. Jak najbardziej! Ulgę przyniesie m.in. olej kokosowy, miód i soda oczyszczona. Można także stosować płukanki z ziół lub wody różanej.
Jeśli afty to problem, który nawraca, warto dokładniej przyjrzeć się swojej diecie i zadbać o odpowiednią podaż produktów bogatych w witaminy A, B, C i E. Należy także szczególnie zadbać o higienę jamy ustnej – warto skonsultować ją z higienistką stomatologiczną, która rozpozna niewłaściwe nawyki i pomoże dobrać odpowiednią technikę szczotkowania i akcesoria.
Każdorazowo przy pojawieniu się aft należy unikać pokarmów gorących, by dodatkowo nie podrażniać jamy ustnej.
